สวนขวดหรือที่เรียกกันว่าสวนในขวดแก้ว เป็นการจำลองรูปแบบของระบบนิเวศน์ป่าฝนนำมาใส่ไว้ในขวดโหลแก้วใสที่มองเห็นได้ชัด ซึ่งจะมีการจัดด้านในให้มีดิน หิน และพืชหลายชนิดเอาไว้ตามเหมาะสม เป็นที่นิยมในกลุ่มคนที่อยากมีสวนเป็นของตัวเอง แต่พื้นที่กลับไม่เอื้ออำนวย จึงจับเอาสวนมาไว้ภายในขวด ภายในจะมีระบบความชื้น และการคลายก๊าซเกิดขึ้นหล่อเลี้ยงตัวเองได้ โดยไม่จำเป็นต้องดูแลทุกวัน
ทำความรู้จักสวนในขวดแก้ว สวนขวดสวยๆ แต่งบ้านให้น่าอยู่ !
Terrarium หรือสวนที่ถูกจัดเอาไว้ภายในขวดแก้ว เป็นไอเดียสร้างสรรค์ที่ช่วยจำลองเอาป่าธรรมชาติมาจัดปลูกไว้ภายในขวด เป็นความน่าอัศจรรย์ที่ช่วยให้การดูแลพืชภายในขวดแก้วได้อย่างง่ายดาย เพราะพวกมันจะเติบโตและมีการแลกเปลี่ยนก๊าซ รวมถึงความชื้นอย่างสมดุลภายใน แทบจะไม่ต้องรดน้ำ ขวดแก้วที่สำหรับทำสวนขวดจะเป็นแก้วใสเพื่อให้ต้นไม้สามารถสังเคราะห์แสงได้ ดังนั้น แสง ความร้อน ความชื้น และก๊าซจะระเหยและหมุนเวียนกลับไปที่ชั้นดินด้านล่างเป็นเสมือนวัฏจักรจำลองป่า ถูกย่อส่วนให้สามารถจัดวางเอาไว้ได้ในมุมต่าง ๆ ภายในบ้าน หรือห้องคอนโดที่มีพื้นที่จำกัด สร้างพื้นที่สีเขียวสวยงามได้แบบไม่แพ้ใคร
การเลือกต้นไม้ในขวดสำหรับทำสวนจิ๋วในขวด
ในการเลือกต้นไม้สำหรับนำมาทำเป็นสวนขวด แนะนำว่าหากเป็นมือใหม่ควรเลือกสายพันธุ์ที่มีความทนทาน ตายยาก และมีอายุยืน ซึ่งที่ได้รับความนิยมมากที่สุดจะเป็นพืชเขตร้อนชื้น เช่น มอส เฟิร์น ต้นไม้ที่มีรากอากาศ หรือกล้วยไม้บางชนิด เป็นต้น นอกจากนี้ยังสามารถเลือกต้นไม้อย่างบอนไซจิ๋ว มาดัดแปลงตกแต่งภายในขวดโหล ทำให้ได้ความสวยงามไปอีกแบบ
Terrarium วิธีทํา และเทคนิคการดูแลสำหรับมือใหม่
ใครที่อยากลองทำของตกแต่งชนิดนี้ด้วยตัวเอง สามารถเริ่มต้นได้ไม่ยาก เพียงแค่มีอุปกรณ์ และต้นไม้ และที่สำคัญคือขวดโหล ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
อุปกรณ์สำหรับทำสวนขวด
- ภาชนะขวดโหลหรือโถแก้วที่แสงส่องผ่านได้ เป็นแก้วใส ขนาดและดีไซน์เลือกได้ตามชอบ แต่ควรเป็นชนิดปากกว้าง เพื่อให้ง่ายต่อการจัดเรียง
- วัสดุที่ใช้สร้างชั้นดินจำลองภายในสวนขวด ประกอบด้วย กรวดเม็ดเล็ก, ดินที่มีความร่วน, ขี้เลื่อย, ทราย, ถ่านบดหยาบ และสแฟ็กนัมมอส
- แหนบสำหรับคีบ และช้อนตักที่สามารถแหย่เข้าไปจัดเรียงต้นไม้ภายในภาชนะได้
- ต้นไม้ที่ใช้สำหรับปลูกเพื่อจัดสวนขวด สามารถเลือกหลากหลายชนิดมารวมกันได้ แต่แนะนำว่าควรเป็นประเภทที่เติบโตในสภาพแวดล้อมที่ไม่แตกต่างกันมากนัก เพื่อให้ง่ายต่อการดูแล
- ของประดับตกแต่งภายใน เช่น ตุ๊กตาปั้น, หินสี เป็นต้น
ขั้นตอนการจัดสวนขวดสวย ๆ ด้วยตัวเอง
- ทำความสะอาดขวดโหลด้วยน้ำร้อนจัด เพื่อกำจัดสิ่งสกปรกและเชื้อราต่าง ๆ ออกไปก่อน ทิ้งไว้จนแห้งสนิทก่อนนำมาใช้งาน
- ใส่ทรายลงไปด้านล่างสุดของขวดโหลสำหรับการทำสวนขวด สวยๆ แล้วเติมกรวดตามลงไป ซึ่งจะเป็นชั้นสำหรับกักเก็บและระบายน้ำเอาไว้ใช้ภายใน
- วางสแฟ็กนัมมอสเป็นชั้นถัดไปความหนาประมาณครึ่งนิ้ว ซึ่งจะเป็นตัวช่วยป้องกันไม่ให้ดินด้านบนไหลลงไปด้านล่างปนกับทราย
- เทถ่านบดเกลี่ยให้ทั่วเป็นชั้นบาง ๆ ซึ่งมีหน้าที่ช่วยดูดซับกลิ่นที่อาจเกิดขึ้น สำหรับการปลูกต้นไม้ในขวดแก้ว นับว่าจำเป็นอย่างมาก
- การทำสวนขวด diy ควรเทดินร่วนให้อยู่ชั้นบนสุด ความสูงประมาณ 1-2 นิ้ว หรือดูตามความเหมาะสมของต้นไม้ที่เลือกนำมาปลูก โดยดินที่ได้จะต้องมั่นใจว่ามีความอุดมสมบูรณ์ของแร่ธาตุที่เพียงพอ โดยไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ยลงไป
- เข้าสู่ขั้นตอนการจัดวางต้นไม้ ด้วยการสร้างหลุมขนาดเล็กแล้ววางต้นไม้ลงไป จากนั้นโรยดินรอบ ๆ ให้กลบราก ทิ้งระยะห่างของต้นไม้แต่ละต้นให้พอดีด้วย จะได้ช่วยทำให้ต้นไม้เติบโตแบบไม่เบียดเสียดกันภายในสวนขวด
- วางหินลงไปตามจุดต่าง ๆ และวางตรงต้นไม้เพื่อช่วยพยุงลำต้นในช่วงแรก ป้องกันการหัก แล้วพรมน้ำให้ชุ่ม โดยดูว่าทรายและหินด้านล่างสุดมีความชุ่มหรือไม่ โดยไม่ต้องถึงกับให้มีน้ำขัง
- ปูมอสเพื่อคลุมดินเพิ่มความสวยงาม ตามด้วยของตกแต่งตามจินตนาการ เมื่อเรียบร้อยแล้วให้ทำการปิดฝาขวด ตั้งเอาไว้ในตำแหน่งที่แสงแดดเช้าส่องถึง
การจัดสวนขวดมีด้วยกันทั้งหมดกี่ประเภท?
1.สวน Terrarium ระบบปิด
เป็นประเภทที่ได้รับความนิยมมากที่สุดก็ว่าได้ เนื่องจากลักษณะของสวนขวดแก้วประเภทนี้ดูแลง่าย ไม่ต้องคอยรดน้ำ ซึ่งอาจทิ้งไว้ได้เป็นเดือน ๆ เพียงแค่คอยสังเกตว่ามีใบไม้ที่เหี่ยวแห้งตายหรือไม่ โดยขวดโหลจะถูกปิดสนิทเอาไว้ไม่ให้ความชื้นระเหยออกมา เหมาะสำหรับคนที่ไม่ค่อยมีเวลาดูแล หรือลืมรดน้ำต้นไม้อยู่เป็นประจำ ภายในขวดแก้วจะถูกจัดสรรระบบอย่างสมดุลด้วยระบบนิเวศน์ขนาดเล็ก ให้สามารถอยู่รอดได้ด้วยตัวเอง
2.สวน Terrarium ขวดระบบเปิด
เป็นลักษณะของสวนภายในขวดที่ไม่ได้ปิดฝา หรือมีช่องที่อากาศและความชื้นถ่ายเทออกมาได้ ซึ่งจะช่วยให้ต้นไม้ได้ถ่ายเทกับอากาศภายนอก ต่างจากประเภทแรกก็คือผู้เลี้ยงจะต้องรดน้ำมากขึ้น เพื่อป้องกันไม่ให้ดินแห้งจนต้นไม้ตาย โดยรวมการทำงานของระบบนิเวศน์ไว้ต่างกันมากนัก ซึ่งนิยมปลูกเป็นพืชทะเลทรายที่ไม่ต้องรดน้ำบ่อย
ข้อดีของการปลูกต้นไม้ในขวดแก้ว มีอะไรบ้าง?
- ช่วยให้มีพื้นที่สีเขียวภายในห้องได้ โดยเฉพาะคนที่อยู่อาศัยภายในคอนโด ซึ่งมีพื้นที่จำกัด สามารถนำสวนขวดมาจัดตั้งสร้างสีสันได้ อีกทั้งยังดูแลได้ง่าย เหมาะสำหรับชาวเมืองที่ไม่ค่อยมีเวลา
- เป็นการบำบัด ช่วยให้ผ่อนคลาย สร้างมุมมองที่ช่วยให้สายตาได้พักผ่อนหลังจากเลิกงาน หรือหลังจากจ้องหน้าคอมฯ สีเขียวของต้นไม้ภายในขวดจะทำให้รู้สึกสบายตา
- ต้นไม้ในขวด เราไม่จำเป็นต้องรดน้ำบ่อย ๆ เหมือนการปลูกต้นไม้ทั่วไป โดยปกติสามารถอยู่ได้เองเป็นเดือน ๆ สำหรับระบบปิด ส่วนการเลี้ยงด้วยระบบเปิดให้น้ำเพียงสัปดาห์ละครั้ง หรือสังเกตว่าดินเริ่มแห้ง
- ไม่ต้องการแสงแดดมากจนเกินไป ต้องการแดดเช้าเพื่อใช้สังเคราะห์แสงเท่านั้น จึงวางไว้ตามริมระเบียง และบนโต๊ะที่แสงแดดส่องถึงภายในห้องได้
- เลี้ยงภายในห้องได้ เหมาะสำหรับคนที่อยากปลูปต้นไม้ภายในบ้าน สวนขวดช่วยตอบโจทย์ได้เป็นอย่างดี
สวนขวด DIY กับเทคนิคการดูแลรักษาให้อายุยืน
แม้ดูเหมือนว่าสวนขวดจะสามารถดูแลรักษาได้ง่าย แต่กระนั้นก็จะต้องคอยสังเกต ศึกษาทำความเข้าใจการเจริญเติบโตของพืชภายในขวดด้วย เพื่อช่วยให้อายุยืนยาว เติบโตขึ้นมาได้อย่างแข็งแรงสมบูรณ์ ไม่แห้งตาย หรือเกิดปัญหารากเน่าก่อนเวลา โดยมีเทคนิคการดูแลดังนี้
- ไม่ควรให้ดินชุ่มจนเกินไป ดังนั้นหลีกเลี่ยงการรดน้ำบ่อย ๆ เพราะจะทำให้รากต้นไม้เน่าได้
- ควรวางสวนขวด diy เอาไว้ในพื้นที่มีแสงสว่างส่องถึง หลีกเลี่ยงการวางในพื้นที่ทึบแสง เพื่อช่วยให้ต้นไม้สังเคราะห์แสงได้
- ควรวางเอาไว้ในพื้นที่ ๆ อากาศไม่ร้อนจนเกินไป เป็นห้องที่อากาศเย็นสบาย เพราะภายในสวนขวดจะมีอุณหภูมิที่เหมาะสมในตัวอยู่แล้ว ที่สำคัญจะต้องหลีกเลี่ยงการวางเอาไว้ในพื้นที่แดดจัด เพราะจะทำให้เกิดตะไคร่น้ำ
- หากมีเวลาควรเปิดฝาขวดออกสัก 3-5 นาที ซึ่งจะช่วยลดแรงดันอากาศภายในไม่ให้มากเกินไป โดยเฉพาะช่วงที่มีอากาศร้อน และในช่วงที่ต้นไม้คลายก๊าซ
- สำหรับคนที่ชื่นชอบการจัดสวนขวด ควรหมั่นสังเกตระดับน้ำในขวดโหลให้ดี โดยดูที่บริเวณชั้นดินบนสุดว่ามีความแห้งหรือไม่ หากมีความแห้งเกินไปเสี่ยงที่จะทำให้ต้นไม้เกิดภาวะขาดน้ำ ระบบนิเวศน์ภายในเสียสมดุล และต้นไม้ตายได้ เพราะฉะนั้นให้พรมน้ำลงไปที่ริมขอบของชั้นดิน ระดับน้ำให้สูงเพียงชั้นกรวด หลีกเลี่ยงไม่ให้ท่วมถึงชั้นดิน เพื่อหลีกเลี่ยงรากต้นไม้โดนแช่น้ำตลอดเวลาจนเน่าเสีย
เห็นวิธีทำสวนขวดกันแบบนี้แล้ว หวังว่าจะเป็นไอเดียสำหรับชาวอนันดาคอนโดที่อยากสร้างสีเขียวภายในห้องของตัวเอง ด้วยการทำสวนขวด สวยๆ ที่สามารถทำได้ไม่ยาก ทำให้เกิดความผ่อนคลาย และเป็นของตกแต่งที่สวยงามด้วยฝีมือของเราเองอีกด้วย
