ในขณะที่โลกกำลังหมุนเร็วจี๋ บนสมาร์ตโฟนสามารถฟัง Music Streaming ได้แทบจะทุกที่ แต่ทำไม ‘แผ่นเสียงไวนิล’ กลับสร้างปรากฏการณ์ Vinyl revival คืนชีพแผ่นเสียง เหวี่ยงโลกคนยุคดิจิทัลให้กลับมาหมุนช้า ๆ อีกครั้ง (ในช่วงขณะฟังเพลง)
ก่อนจะเข้าวงการลองมาทำความรู้จัก แผ่นเสียงไวนิล (Vinyl) กันเบื้องต้นก่อน เริ่มจากแผ่นเสียงไวนิลผลิตจากไวนิลพลาสติก บันทึกเสียงแบบแอนะล็อกที่คลื่นเสียงถูกบันทึกบนแผ่นไวนิลโดยตรง ทำให้เชื่อมต่อข้อมูลได้ตรง มีเสียงที่เป็นธรรมชาติ อบอุ่น มีเสน่ห์ในแบบของตัวเอง
และนอกจากความเร่งเร้าของสังคมแล้ว ยังมีเหตุผลที่พอจะอธิบายได้ว่า ‘ทำไมแผ่นเสียงไวนิล ถึงกับมาฮิตอีกครั้ง?’
- คุณภาพเสียงดี อย่างที่ด้านบนบอกไว้ แผ่นเสียงไวนิล ใช้วิธีการบันทึกคลื่นเสียงลงบนแผ่นไวนิลโดยตรงทำให้ได้รับประสบการณ์เสียงมาแบบครบถ้วน ไม่ตกหล่น และมีเสน่ห์ที่แตกต่างจาก Audio File รูปแบบอื่น ๆ
- คิดถึง Nostalgia ไม่ว่าจะเสียง ดีไซน์ของแผ่นเสียงไวนิลจะมีกลิ่นอายวัฒนธรรมยุค 1950s บางคนเติบโตมาพร้อมกับความทรงจำระหว่างครอบครัว เติบโตมาพร้อมร้านแผ่นเสียงใกล้บ้านที่เคยเห็น เป็นต้น
- สัมผัสบรรยากาศ ประสบการณ์แปลกใหม่ สำหรับเพื่อน ๆ Gen C คงไม่ทันช่วงเวลาของแผ่นเสียงไวนิลเท่าไหร่ ดังนั้นบรรยากาศและประสบการณ์การฟังรูปแบบใหม่ ๆ ทำให้เพื่อน ๆ Gen C หลงเสน่ห์แผ่นเสียงไวนิลได้ไม่ยาก สังเกตได้จากยอดขายแผ่นเสียงของ Taylor Swift, Harry Styles และ Billie Eillish ที่เติบโตพุ่งสูง
- เป็นของสะสมตกแต่งบ้าน นอกจากแผ่นเสียงไวนิลที่มีดีไซน์เอกลักษณ์แล้ว เครื่องเล่นแผ่นเสียงไวนิล (Turntable) ปัจจุบันก็มีดีไซน์ที่หลากหลาย กลายเป็นของตกแต่งบ้าน ตกแต่งคอนโดที่สร้างความบันเทิงได้ในตัว
- สถานการณ์โควิด 19 ปฏิเสธไม่ได้ว่าในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด 19 ทำให้พฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนไป หันมาให้ความสนใจกับแผ่นเสียงไวนิลมากยิ่งขึ้น มียอดสั่งซื้อออนไลน์สูงทะยาน เรียกได้ว่าแซงยอดขายซีดีเป็นครั้งแรกในรอบ 35 ปีเลยก็ว่าได้
แล้วถ้าเริ่มสนใจ แผ่นเสียงไวนิล อยากเปย์ อยากสะสมต้องเริ่มจากตรงไหน วันนี้ Ananda จะมีไกด์คร่าวๆ มาปูพื้นฐานให้ทุกคน
- เครื่องเล่นแผ่นเสียง: มี 3 ประเภทหลัก ๆ คือ แบบอัตโนมัติ (Full Automatic) กดปุ่ม Play ทุกอย่างรันเองจนจบ, แบบกึ่งอัตโนมัติ (Semi Automatic) มีกลไกที่ต้องจัดการ เช่น ยกโทนอาร์มวางที่ร่องแผ่นเสียงและยกตอนจบเพลง, แบบแมนนวล (Manual) ทุกสเต็ปเก็บเองหมดตั้งแต่ยกโทนอาร์ม วางหัวเข็ม เปิดปิดทั้งหมด
- ขนาดแผ่นเสียงไวนิล: มาตรฐานมี 2 ขนาด คือ ขนาด 12 นิ้ว (Long Play) บรรจุเพลงได้ทั้งอัลบั้ม และขนาด 7 นิ้ว (Single 45) บรรจุเพลงได้ 1 – 2 เพลงในแต่ละด้าน
- ชี้เป้าร้านขายแผ่นเสียง: ใครที่อยากไปลองเดินสำรวจ ชมแผ่นเสียงและอุปกรณ์ก็ปักหมุดไปได้เลย Recoroom vinyl & vintage audio, Garage Records, 8 Musique, Bungkumhouse Records, Fatblack record และ Gadhouse Thailand
นอกจากความเพลิดเพลิน สุนทรีย์ในเสียงเพลงแล้ว ‘แผ่นเสียงไวนิลและเครื่องเล่นแผ่นเสียง’ ยังกลายเป็นของแต่งบ้าน ของแต่งคอนโดยอดฮิตของคนรุ่นใหม่ เพราะดีไซน์ที่เก๋เข้ากับยุคสมัย แต่ยังคงกลิ่นอายความคลาสสิกอย่างชัดเจน ซึ่งวิธีการเลือกก็ต้องขึ้นอยู่กับ ขนาดของห้อง, ขนาดโต๊ะ, ดีไซน์ ซึ่งสำหรับ แผ่นเสียงไวนิล มีให้เลือกหลากหลายรูปแบบ มีตั้งแต่น้ำหนัก 900 กรัมขึ้นไป
สุดท้ายนี้ วิธีทำความสะอาดเครื่องเล่นแผ่นเสียง อุปกรณ์เล่นแผ่นเสียงเป็นขั้นตอนที่ต้องพิถีพิถัน โดยจะโฟกัสที่ ‘หัวเข็ม’ และ ‘แท่นเครื่อง’ เป็นหลัก
- หัวเข็ม ไม่ควรจับโดยตรง และเช็กฝุ่นทุกครั้งก่อนเล่นเครื่องเสียง
- แท่นเครื่อง ใช้ผ้าไมโครไฟเบอร์เช็ดจัดการฝุ่นบ่อย ๆ ห้ามใช้น้ำยาที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์หรือเบนซิน และควรปิดฝาครอบทุกครั้งป้องกันความชื้น
- แผ่นเสียง ควรเก็บในปกและหุ้มด้วยซองพลาสติกด้านนอกอีกครั้ง เก็บไว้แนวตั้ง ไม่ซ้อนทับกัน และไม่ควรจับแผ่นเสียงโดยตรง (ใช้ฝ่ามือจับที่ขอบ)
